شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر افزایش ایمنی شناورهای غیرکنوانسیونی در بنادر ایران

هر ساله تعداد زیادی سوانح شناورهای چوبی و فلزی کوچک در آبهای تحت حاکمیت جمهوری اسلامی ایران و علی الخصوص در حاشیه جنوبی کشور، مرجع دریایی کشور را با چالش های جدی مواجه می سازد. اینگونه شناورها بر طبق قواعد ملی و بین المللی تحت عنوان شناورهای غیرکنوانسونی شناخته می شوند. عدم ارتقاء سطح کیفیت فنی و ایمنی مطابق استانداردهای بین المللی حمل ونقل دریایی، به یکی از دغدغه های مهم صنعت حمل و نقل دریایی کشور تبدیل شده است. بیم آن می رود که وجود این سوانح علاوه بر متحمل کردن خسارات سنگین جانی و مالی ناشی از عدم برقراری شرایط ایمن در بین شناورها، صنعت حمل و نقل جمهوری اسلامی ایران را با چالش عدم اعتبار و همچنین عدم حضور مناسب در تجارت منطقه ای مواجه سازد. هدف اصلی این پژوهش بررسی و رتبه بندی مهمترین عوامل موثر بر افزایش ایمنی شناورهای غیرکنوانسیونی می باشد. روش انجام این پژوهش از نوع ترکیبی کیفی و کمی است. نمونه این تحقیق کارشناسان سازمان بنادر و دریانوردی و شامل ادارات کنترل و بازرسی کشتیها، ثبت و بازرسی شناورها، سوانح دریایی، امور دریایی، استاندارد، آموزش و گواهینامه های دریانوردی، ایمنی و حفاظت دریایی و موسسات رده بندی داخلی می باشند. پس از بررسی منابع مختلف و مشخص شدن مهمترین عوامل موثر بر ایمنی دریانوردی شناورهای غیرکنوانسیونی از طریق مصاحبه¬های تخصصی و تشکیل گروه¬های کانونی وضعیت کنونی و میزان تاثیر عوامل مشخص گردیدند. سپس فرضیه ها تشکیل و بار دیگر خروجی بخش کیفی از طریق پرسشنامه و در بخش کمی به بوته ازمایش گذاشته شد. بررسی ها نشان داد که مهمترین عوامل موثر بر ایمنی شناورهای غیرکنوانسیونی نحوه کنترل و بازرسی کشتیها، تجهیزات ایمنی و سن ناوگان شناورهای غیرکنوانسیونی، نحوه ساخت شناور، آموزش دریانوردان، نحوه نظارت موسسات رده بندی بر شناورهای غیرکنوانسونی و سطح آگاهی و فرهنگ ایمنی می باشند. استقلال افسران کنترل و بازرسی در تصمیم گیریهای فنی و ایمنی، شرکت افسران در دوره¬های آموزشی ملی و بین المللی، عدم ثبت شناورهای با عمر بیش از 15 سال، نظارت بر ساخت شناورهای در حال ساخت، نظارت بر ورود تجهیزات ایمنی استاندارد، نظارت بیشتر سازمان بنادر و دریانوردی بر موسسات آموزشی کشتیرانی، ایجاد تفاهم نامه های همکاری بین موسسات داخلی و موسسات معتبر خارجی، برگزاری سمینارها و همایش های مالکان، فرماندهان و شرکتهای کشتیرانی در خصوص ایمنی شناورها در بهبود ایمنی شناورهای غیرکنوانسیونی نقش مهمی را ایفا می کنند.